O Nas

Milanówek - miasto magiczne

Niegdyś letnisko – dziś miasto-ogród, miasto z charakterem, wspaniałą architekturą, starodrzewiem i oczywiście – z wspaniałymi mieszkańcami!

Dzieje współczesnego Milanówka rozpoczęły się w 1899 r., kiedy właściciel majątku Milanówek, Michał Lasocki, utworzył spółkę, która dokonała podziału folwarku milanowskiego na działki i rozpoczęła pozyskiwanie osadników, głównie wśród mieszkańców Warszawy. W 1903 r. dokonała się kolejna parcelacja terenów majątku Grudów, należącego do posiadaczy fabryki gwoździ w Warszawie Grafa i Wolanowskiego. Ostatnia trzecia parcelacja obejmująca tereny majatku Czubin miała miejsce w 1911 r. Czubin należał wówczas do rodziny Radziwiłłów.

Rozwój osadnictwa nabrał dynamiki z chwilą utworzenia w 1901 r. przystanku Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. Dogodny dojazd z Warszawy, doskonałe warunki klimatyczne, duży kompleks leśny i stosunkowo niski koszt działek – wszystko to nie tylko przyciągało do  Milanówka miłośników niedzielnych wypadów poza miasto, ale i zachęcało osoby z kręgów inteligencji warszawskiej (przemysłowcy, prawnicy, urzędnicy, aktorzy, śpiewacy, artyści plastycy, dziennikarze), do osiedlania się tu na stałe.

Coraz częściej zaczęły się pojawiać piękne murowane wille, rezydencje reprezentujące różne style architektoniczne; najlepiej trafiającymi w gusta mieszkańców okazał się tradycyjny historyzm i wszelkie odmiany stylu narodowego. Kościół św. Jadwigi powstał w stylu neoromańskim, pałac Matulinek – w stylu klasycystycznym.
Powstały też wille w stylu neorenesansowym, tzw. zakopiańskim i wreszcie w stylu dworkowym, który nawiązywał do architektury polskiego dworu szlacheckiego. Z roku na rok Milanówek stawał się miejscowością coraz bardziej „modną”. Na stałe zamieszkali w Milanówku znani ówcześni polscy, pisarze, aktorzy, artyści plastycy i muzycy. O ile do wybuchu I wojny światowej ludność Milanówka nie przekraczała 500 osób, to w 1939 r. wynosiła już ok. 6 500. Dziś Milanówek liczy ok. 16 000 mieszkańców.
Więcej na: milanowek.pl

Projekt „Rewitalizacja willi Waleria w Milanówku – stworzenie interdyscyplinarnego miejsca edukacji kulturalnej” realizowany jest przez Gminę Milanówek, Milanowskie Centrum Kultury oraz INTBAU.

Gmina Milanówek

Zgodnie z uchwałami do zadań własnych Miasta należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty oraz ochrona jakości życia mieszkańców oraz zachowania walorów środowiska naturalnego i zabytkowego charakteru miasta-ogrodu.
Jako jednostka samorządu terytorialnego jest ona prawnie upoważniona i zobowiązana w ramach Ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 roku do realizacji zadań mających na celu utrzymanie infrastruktury społecznej.
 
Zadania samorządu gminy to zgodnie z art. 7 ust. 1 w/w ustawy:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują m.in. sprawy:

  • edukacji publicznej,
  • kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
  • kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,
  • promocji gminy,
  • współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.),
  • współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

Milanowskie Centrum Kultury

Milanowskie Centrum Kultury to samorządowa instytucja kultury.
Głównym celem działalności MCK jest edukacja dzieci i młodzieży oraz upowszechnianie kultury i sztuki, zarówno profesjonalnej jak i amatorskiej, w projektach i programach o zasięgu lokalnym, miejskim, wojewódzkim i ogólnopolskim. Służy mieszkańcom w rozwijaniu ciekawości świata, twórczej wyobraźni i zaspokajaniu naturalnej potrzeby aktywności.
Zakres projektu, objęty przez partnera to realizacja pełnej oferty kulturalnej, edukacyjnej, animacyjnej oraz promocja projektu.
 

INTBAU

INTABU zajmuje się badaniami, edukacją i zaangażowaniem w możliwie najszerszym zakresie wartości i znaczenia tradycyjnej architektury i projektowania urbanistycznego. INTBAU to unikalne, ugruntowane źródło wiedzy o globalnej architekturze i urbanistyce. INTBAU zrzesza wiodących praktyków i naukowców współczesnej architektury klasycznej.
Zakres projektu, objęty przez Partnera norweskiego to prowadzenie warsztatów tzw. architektoniczno-rzemieślniczych w ramach oferty kulturalno-edukacyjnej.
 
Misją INTBAU jest wspieranie tradycyjnego budownictwa, utrzymanie lokalnego charakteru i tworzenie lepszych miejsc do życia. Jest to osiągane poprzez warsztaty, szkoły letnie, wycieczki studyjne, konferencje, nagrody i konkursy. Celem INBAU są badania, edukacja i zaangażowanie w możliwie najszerszym zakresie wartości i znaczenia tradycyjnej architektury i projektowania urbanistycznego. Sieć INTBAU składa się z osób i instytucji, które projektują, wykonują, utrzymują, studiują lub korzystają z tradycyjnych budynków i miejsc. INTBAU angażuje się w edukację, zapewniając członkom sieci możliwość wymiany informacji, doświadczeń i uczenia się na temat trwałych technik budowania i tworzenia miejsc. INTBAU promuje ciągłość budowania tradycji, które pomagają tworzyć lokalną tożsamość.

Interesują Cię historyczne zdjęcia?

Parę słów o historii Willi Waleria

         Willa Waleria jest dziełem Rufina Morozowicza. Kierował on sugestie architektoniczne oraz był inwestorem. Willa została wzniesiona w 1910 r. dla jego żony Walerii z Kotowiczów i to jej budynek zawdzięcza swoje miano. Dwupiętrowy budynek stanął na zakupionych kilku działkach, powstałych po parcelacji terenu Milanówek Las-Górny. Posesja znajdowała się pomiędzy dzisiejszymi ulicami: Spacerową, Krasińskiego, Wojska Polskiego i Mickiewicza. Prace budowlane prowadził Rudzki z Grodziska Mazowieckiego. W dwupiętrowej formie budynek przetrwał do roku 1915. Ostatnia kondygnacja budynku spłonęła w tym czasie od wybuchu szrapnela. Odbudowy w 1920 r. ponownie podjął się Rufin Morozowicz, jednakże tym razem powstał budynek jednopiętrowy. Po śmierci Rufina oraz Walerii Morozowiczów willa została w 1931 r. własnością Marii Morozowicz-Szczepkowskiej – ich córki.

  Waleria była domem otwartym. Nie sposób wymienić gości, którzy pojawiali się u Morozowiczów i Szczepkowskich.

  Parterową część domu od strony ulicy Krasińskiego przeznaczono na pracownię Jana Szczepkowskiego. Na piętrze tej samej części urządzono dużą salę jadalną dla Szczepkowskich, która była wariantem wystroju oraz wyposażenia projektu wykonanego przez J. Szczepkowskiego dla Zamku Królewskiego w Warszawie.

  Wyjątkowo prezentował się ogród willi Waleria. Zgodnie z projektem Morozowicza na całej nieruchomości wytyczono alejki, altany, oranżerie i cieplarnie. Teren ozdabiały rzeźby i kapliczki w otoczeniu drzew i krzewów. Całość była ogrodzona białym drewnianym płotem.

  Od 1982 budynek wpisany jest do rejestru zabytków województwa warszawskiego, a następnie mazowieckiego. Na przełomie lat 90. XX w. i 2000. z części jej pomieszczeń korzystało Społeczne Liceum Ogólnokształcące w Milanówku.

  Willa jest zbudowana w stylu zmodernizowanego historyzmu. Można dopatrzyć się w niej elementów dworu polskiego. Wzniesiona jest na nieregularnym planie, zbliżonym do prostokąta. Elewacja od strony wschodniej jest siedmioosiowa, z trójstronnym ryzalitem środkowym wraz z gankiem kolumnowym ze schodami do ogrodu, który był niegdyś prawdziwą ozdobą budynku. Obecnie to jednopiętrowy murowany budynek z mansardą, kryty dachówką. Nad gankiem dodatkowo znajduje się taras, a w mansardzie loggia z filarami. Na skrzydłach budynku znajdowały się oszklone werandy.

  Jak wspomina w swoich wspomnieniach Maria Morozowicz-Szczepkowska, był to „prawdziwy Raj”.

  Budynek został zakupiony w 2007 r. przez Gminę Milanówek. W roku 2020 Miastu udało się uzyskać dwie dotacje na przywrócenie budynkowi dawnego blasku. Dzięki prawie 8,5 mln środków zewnętrznych już niedługo Waleria stanie się miejscem na działania lokalne i ponadlokalne związane z szeroko pojętą kulturą i edukacją. Pojawi się stała ekspozycja dzieł artysty, W odrestaurowanej pracowni odbywać będą się warsztaty rzeźby, ceramiki, snycerstwa i innych form artystycznych bliskich Janowi Szczepkowskiemu. Waleria stanie się miejscem koncertów, wykładów i spotkań gdzie kultura i sztuka będą na pierwszym miejscu.

Źródła informacji:

  1. Chrudzimska-Uhera Katarzyna, O rzeźbiarzu (nieco) zapomnianym, Niepodległość i Pamięć 17/1 (31), 257-271, 2010
  2. Chrudzimska-Uhera Katarzyna, Prof. Jan Szczepkowski i jego dzieło (1878-1964), Milanówek Miejsce Magiczne pod red. Andrzeja Pettyna, Towarzystwo Miłośników Milanówka, 2005
  3. Chrudzimska-Uhera Katarzyna, Jan Szczepkowski, Życie i twórczość, Urząd Miejski w Milanówku, Milanówek 2008 r.
  4. Koszuta Mariusz, Spacer z Walerią po letnisku Milanówek, Wydawnictwo Impress, Warszawa 2010 r.
  5. Morozowicz – Szczepkowska Maria, Z lotu ptaka, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1968
  6. Szczepkowski Jan, Wypukłe i wklęsłe. Wspomnienia, Wstęp, opracowanie i komentarz Katarzyna Chrudzimska – Uhera, Urząd Miasta Milanówka, Milanówek, 2010
Language
Skip to content